Crash-informatie W4256 Waddenzee

Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn meer dan 40 verschillende bommenwerpers en jachtvliegtuigen neergestort binnen het grondgebied van gemeente Hollands Kroon. Ook in het IJsselmeer en de Waddenzee zijn vliegtuigen neergekomen. Enkele bemanningsleden bereikten met hun parachute de grond en werden óf opgepakt óf konden vluchten met hulp van het Verzet. De meesten van hen kwamen echter om het leven en keerden niet terug naar familie en geliefden.

Avro Lancaster Mk.I

Informatie over de crash

Op 25 juni 1943 om 23.00 uur was de Lancaster bommenwerper opgestegen van vliegveld Syerston (Nottinghamshire) in Engeland met aan boord zeven bemanningsleden. De Lancaster was op een missie naar de Duitse stad Gelsenkirchen om de raffinaderijen van synthetische olie van Scholven-Buer te bombarderen. In de nacht verloor 106 squadron vier vliegtuigen in één missie.

De zware bommenwerper W4256 had drieënvijftig missies uitgevoerd totdat deze door een Duitse nachtjager werd neergeschoten om 02.31 uur op 26 juni. De piloot van de nachtjager was Hauptmann Rudolf Sigmund van de 10./NJG 1. Sigmund was met zijn Messerschmitt Bf110 opgestegen van het vliegveld Leeuwarden. De Lancaster bommenwerper crashte in de Waddenzee op circa 2 km ten oosten van Hippolytushoef. Alle zeven bemanningsleden kwamen om het leven bij de crash en zijn begraven op de begraafplaats Zandburen te Hippolytushoef.

De bemanning

Foto's van de onthulling

Verslagen en persberichten

19de en 20ste herdenkingspaal onthuld bij de Waddenzee

Op 17 juni vond de onthulling plaats van twee herdenkingspalen voor bemanningsleden die in 1943 met hun vliegtuig in de Waddenzee neerstortten. Tachtig jaar geleden, op 26 juni 1943, werd de Lancaster bommenwerper W4256 door een Duitse nachtjager neergeschoten. Hierbij kwamen alle zeven bemanningsleden uit Canada, Australië en het Verenigd Koninkrijk om het leven. De jongste was 20 jaar oud, de oudste nog maar 30. Ook de Halifax MKII JD149 crashte na een aanval door een Duitste nachtjager in de Waddenzee. Op 28 mei 1943 kwamen ook hierbij zeven jonge mannen uit Canada en het Verenigd Koninkrijk om het leven.

Gerard Numeijer van Nubo Motors had zijn museum in Hippolytushoef beschikbaar gesteld voor de ontvangst van de gasten. Bij een kopje koffie werd geluisterd naar onze voorzitter, Mark Hakvoort, die over de gebeurtenissen in 1943 vertelde. Locoburgemeester Mary van Gent stond in haar toespraak stil bij de veertien jonge mannen die hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid. Sgt Nicole Mitchell vertegenwoordigde de Canadese ambassade en Mr. Alex Keighley was afgevaardigde van de Engelse ambassade. Dirk Bak werd vandaag in het zonnetje gezet voor zijn bewezen diensten, Dirk is samen met zijn vrouw Jetty bij iedere onthulling aanwezig en zorgt als trompettist voor de muzikale omlijsting.

De onthulling van de herdenkingspaal voor de bemanning van de Lancaster W4256 vond plaats aan de dijk bij Recreatiepark Wiringherlant aan de Noordstroeërweg. Sgt. Nicole Mitchell sprak in haar speech de bewondering uit voor de wijze waarop in Nederland de Tweede Wereldoorlog herdacht wordt. Binnen de Canadese landsgrenzen is er nooit oorlog geweest, maar Canada heeft een belangrijke rol gespeeld bij onze bevrijding. De onthulling van de herdenkingspaal werd ook uitgevoerd door Sgt. Mitchell. Dirk Bak speelde onder toeziend oog van de aanwezige veteranen de volksliederen van Canada, Australië en het Verenigd Koninkrijk.

De tweede onthulling van deze dag, de twintigste van onze stichting, was voor de bemanning van de Halifax MKII JD149. Mr. Alex Keighley van de Britse ambassade sprak de bezoekers toe en verrichtte de onthulling van de herdenkingspaal. Ook hier blies Dirk Bak de volksliederen van het Verenigd Koninkrijk en Canada.

Op de begraafplaats Zandburen zijn de 14 bemanningsleden begraven. Deze helden werden op hier herdacht door het spelen van The Last Post. de klanken van Dirk’s trompet gaven een sfeer van eerbied en respect. De saluerende veteranen, die onder leiding van Dick Doornik bij iedere ceremonie weer goed vertegenwoordigd zijn, maakten de ceremonie compleet en indrukwekkend. Ook de minuut stilte die volgde droeg daar aan bij. Bij zowel de herdenkingspalen als bij de graven werden kransen gelegd. De familie Wartena-Kok heeft de graven van de gesneuvelde bemanningsleden geadopteerd. Namens het 102 squadron plaatsten Sandra en haar zoon Nick kruisjes bij de graven.

Klik hier voor alle informatie en alle foto's van de onthulling JD149

Het hele verhaal

Verhaal van de Lancaster W4256 ZN-V bommenwerper

Over de crash, locatie, het wrak en de berging van de bemanning is op dit moment nog weinig bekend. Het verhaal is daarom helaas slechts een korte weergave van wat er wél bekend is.

Op 25 juni 1943 om 23.00 uur was de Lancaster bommenwerper opgestegen van vliegveld Syerston (Nottinghamshire) in Engeland met aan boord zeven bemanningsleden. De Lancaster W4256 ZN-V was op deze missie samen met 473 andere bommenwerpers op weg naar de Duitse stad Gelsenkirchen, om daar de synthetische olieraffinaderijen van Scholven-Buer te bombarderen. In deze nacht verloor het “106 Squadron” 4 van de 14 opgestegen vliegtuigen, allemaal in één missie. In elk toestel zaten zeven bemanningsleden. Van de 28 in die nacht neergestorte vliegeniers kwamen er 18 om het leven (KIA, Killed in Action). 9 bemanningsleden zijn nog steeds vermist (MIA, Missing in Action). Slechts één vliegenier overleefde de crash, hij werd later opgepakt en opgesloten in een krijgsgevangenkamp door de bezetter. Deze vliegenier werd krijgsgevangene gemaakt (POW, Prisoner of War).

De zware Lancaster bommenwerper met code W4256 ZN-V had 32 missies uitgevoerd tot deze door een Duitse nachtjager werd neergeschoten om 02.31 uur op 26 juni 1943. De piloot van de nachtjager was Hauptmann Rudolf Sigmund van de 10./NJG 1. Sigmund was met zijn Messerschmitt Bf110 opgestegen van het vliegveld Leeuwarden. De Lancaster bommenwerper crashte in de Waddenzee op circa 3 km ten oosten van Hippolytushoef. Alle 7 bemanningsleden kwamen om het leven bij de crash en zijn begraven op de begraafplaats Zandburen te Hippolytushoef.

Meneer Jan Wessels uit Den Oever deelde met ons de volgende informatie.

Op internet vond hij op het Canadian Virtual War Memorial een foto van Flight Officer J.E.D. Craigie. Na diverse opleidingen als bomrichter en navigator in Canada werd Craigie in oktober 1942 in Engeland geplaatst bij een Lancaster bommenwerper Squadron onder bevel van de beroemde Wing Commander Guy Gibson. De legendarische Gibson werd tijdens de oorlog onderscheiden met het Victoria Cross na de gedurfde aanval op onder andere de Möhne dam in Duitsland. Deze aanval van Gibson was met het 617 Squadron in mei 1943.

In het 106 Squadron nam Craigie als navigator deel aan minimaal 15 missies voordat zijn Lancaster W4256 ZN-V op 26 juni 1943 nabij Wieringen werd neergeschoten. Zijn graf wordt sinds 2007 jaarlijks bezocht door zijn neef Bil Lowry en echtgenote uit Canada. In de afgelopen jaren logeerden ze op Wieringen bij leden van de Historische Vereniging Wieringen, meneer en mevrouw Helder. Meneer Wessels heeft diverse boeken over de luchtoorlog uitgeleend aan de familie Helder. In één van de boeken stond een foto afgedrukt van J.E.D. Craigie, hiermee kreeg deze omgekomen vliegenier een gezicht.

Met hulp van onder andere meneer Dick Doornik uit Hippolytushoef (voorzitter veteranen contact) hebben wij als Stichting een klein onbevestigd deel van het verhaal kunnen achterhalen.

Meneer Doornik heeft met verschillende oud-Wieringers gesproken in april 2023 over de crash locatie van deze Lancaster W4256. Ooggetuige meneer Joop Visser, hij is nu 93 jaar (juni 2023) uit Hippolytushoef heeft diverse herinneringen uit zijn jeugd. Het is NIET geheel zeker of meneer Visser in de Lancaster W4256 heeft gezeten of in het vliegtuigwrak van de Halifax JD149. Hij is als tienerjongen mogelijk in het Lancaster wrak geweest. Het wrak was redelijk intact kan hij zich herinneren. En hij vertelt dat de crashlocatie van de Lancaster bommenwerper ongeveer 200 meter achter de zeedijk op het wad was. Dat is waarschijnlijk ten noorden van het Recreatiepark - Camping Wiringherlant, Noordstroeërweg 5 Hippolytushoef. Meneer Visser heeft in de cockpit op de stoel van de piloot gezeten. Dit natuurlijk nadat de lichamen waren geborgen door de bezetter. Bij de crash kwamen alle 7 bemanningsleden om het leven. De namen van de bemanningsleden zijn reeds in de oorlog vastgesteld door de bezetter. Ook was er bekend dat J.E.D. Craigie uit Canada afkomstig was. En dat M.N. Watt een Australiër was.

De bezetter vond de lichamen op 30 juni 1943 op het Wad. De omstandigheden en details van de berging zijn ons onbekend. De bemanning werd in opdracht van de bezetter op 2 juli 1943 op de algemene begraafplaats te Zandburen begraven.